Nowe badania pokazują, że nawet niewielkie ilości połkniętego plastiku mogą być śmiertelne dla ptaków morskich, żółwi morskich i ssaków morskich. W kompleksowym badaniu analizującym ponad 10 000 sekcji zwłok zwierząt określono śmiertelną dawkę tworzyw sztucznych dla tych bezbronnych gatunków, podkreślając pilną potrzebę ograniczenia zanieczyszczenia tworzywami sztucznymi.
Śmiertelne progi
Badanie opublikowane w Proceedings of the National Academy of Sciences pokazuje, że nawet ilość odpowiadająca kilku kostkom cukru może być śmiertelna. W przypadku ptaków morskich, takich jak maskonury atlantyckie, zjedzenie mniej niż trzech plastikowych kostek cukru wiąże się z 90% ryzykiem śmierci. Żółwie morskie karetta są narażone na podobne ryzyko po spożyciu nieco więcej niż dwóch piłek baseballowych, podczas gdy morświny są narażone na wysokie ryzyko po spożyciu ilości w przybliżeniu równej piłce nożnej.
Przy progu śmiertelności wynoszącym 50% (co oznacza, że połowa narażonych zwierząt umiera) liczby są jeszcze bardziej alarmujące: mniej niż jedna kostka cukru w przypadku maskonurów, połowa piłki baseballowej w przypadku żółwi i mniej niż jedna szósta piłki nożnej w przypadku morświnów. To pokazuje, jak mało plastiku potrzeba, aby spowodować znaczne szkody.
Jak przeprowadzono badanie
Naukowcy z Ocean Conservancy przeanalizowali dane z 10 412 sekcji zwłok zwierząt na całym świecie, badając związek między spożyciem plastiku a śmiertelnością 57 gatunków ptaków morskich, wszystkich siedmiu gatunków żółwi morskich i 31 gatunków ssaków morskich. Modelowali ryzyko w oparciu o całkowitą liczbę fragmentów plastiku, jego objętość i rodzaj. W badaniu stwierdzono, że guma i twarde tworzywa sztuczne są szczególnie śmiertelne dla ptaków morskich, miękkie i twarde tworzywa sztuczne dla żółwi, a miękkie tworzywa sztuczne i narzędzia połowowe dla ssaków morskich.
Wrażliwość gatunku
Badanie wykazało wyraźne różnice w podatności. Ptaki morskie są bardzo wrażliwe na kauczuk syntetyczny, a zaledwie sześć kawałków gumy wielkości grochu niesie ze sobą 90% ryzyko śmiertelności. Żółwie morskie są szczególnie podatne na działanie miękkich tworzyw sztucznych, takich jak torby plastikowe, a 342 kawałki wielkości grochu w 90% przypadków okazują się śmiertelne. Ssaki morskie są szczególnie narażone na kontakt z odpadami połowowymi: 28 piłek tenisowych wielkości piłki tenisowej wystarcza do zabicia kaszalota w 90% przypadków.
Niepokojące trendy
Prawie połowa zwierząt objętych badaniem (47% żółwi, 35% ptaków morskich, 12% ssaków) w chwili śmierci miała w przewodzie pokarmowym plastik. Ponadto prawie połowa zwierząt, które połykają plastik, została już sklasyfikowana przez IUCN jako zagrożone. W badaniu skupiono się na makroplastikach (większych niż 5 milimetrów) i nie uwzględniono wpływu mikroplastików ani ryzyka zaplątania, wskazując, że realne zagrożenie może być jeszcze większe.
Zakres problemu
Naukowcy szacują, że każdego roku do oceanów trafia ponad 11 milionów ton plastiku. Badanie potwierdza pilną potrzebę ograniczenia produkcji tworzyw sztucznych, poprawy gospodarki odpadami i oczyszczenia istniejących zanieczyszczeń. Działania wolontariuszy, takie jak coroczne międzynarodowe sprzątanie wybrzeża organizowane przez Ocean Conservancy, w ramach którego od 1986 r. usunięto ponad 400 milionów funtów śmieci, są krytyczne, ale niewystarczające bez zmian systemowych.
Droga naprzód
Rozwiązanie kryzysu związanego z zanieczyszczeniem tworzywami sztucznymi wymaga wielotorowego podejścia: ograniczenia produkcji tworzyw sztucznych, poprawy zbiórki i recyklingu odpadów oraz oczyszczenia istniejących zanieczyszczeń. Konieczne są decyzje polityczne oparte na dowodach naukowych. W badaniu określono konkretne progi ryzyka, które umożliwiają decydentom podejmowanie świadomych decyzji.
„To badanie wyraźnie pokazuje, że plastik w oceanach stanowi egzystencjalne zagrożenie dla różnorodności życia na naszej planecie” – powiedział Nicholas Mallos, wiceprezes programu Ocean Conservancy mającego na celu powstrzymanie zanieczyszczenia oceanów tworzywami sztucznymi. Każde działanie, od indywidualnych działań porządkowych po systemowe zmiany polityki, ma znaczenie w walce o ochronę życia morskiego.
