De Golf van Suez, lang beschouwd als een mislukte poging om een nieuwe oceaan te creëren, breidt zich nog steeds actief uit – zij het in een ijzig tempo. Nieuw onderzoek bevestigt dat deze cruciale geologische grens tussen Afrika en Azië zich elk jaar met ongeveer 0,5 millimeter uit elkaar blijft strekken, wat conventionele geologische modellen tart.
Het conventionele verhaal: een breuk die mislukte
Ongeveer 28 miljoen jaar geleden begon de Arabische tektonische plaat zich los te maken van de Afrikaanse plaat, wat de vorming in gang zette van wat de Golf van Suez zou worden. Dit proces leidt doorgaans tot de geboorte van een nieuw oceaanbekken, zoals te zien is bij de Rode Zee. Ongeveer 5 miljoen jaar geleden leek de kloof echter te stoppen, waardoor Suez achterbleef als een golf in plaats van als een volledig gevormde oceaan.
Decennia lang is dit het geaccepteerde verhaal geweest. Toch suggereerden subtiele aanwijzingen anders: oude koraalriffen, geringe seismische activiteit en plaatselijke vervorming van de grond. Deze afwijkingen duidden op aanhoudende, zij het extreem langzame, tektonische bewegingen.
Nieuw bewijs: een vertragende, niet mislukte kloof
Recent onderzoek, gepubliceerd in Geophysical Research Letters, betwist de aanduiding ‘mislukte kloof’. Wetenschappers analyseerden de topografie, rivierpaden en de hoogte van oude koraalriffen langs de 300 kilometer lange kloofzone. Het bewijsmateriaal onthult een consistent patroon van aanhoudende uitdijing, ondanks een aanzienlijke vertraging ongeveer 5 miljoen jaar geleden.
De belangrijkste bevinding is dat de Golf van Suez geen statisch geologisch kenmerk is. In plaats daarvan is het een afnemende kloof – een kloof die zich blijft uiteentrekken, zij het in een tempo dat vergelijkbaar is met de uitbreiding die plaatsvindt in de westelijke provincie Basin and Range van de Verenigde Staten.
Waarom dit ertoe doet: meer dan alleen schoolboeken
De implicaties van deze ontdekking reiken verder dan het academische debat. De aanhoudende, zij het langzame, scheuring suggereert dat de Golf van Suez mogelijk gevoeliger is voor seismische activiteit dan eerder werd aangenomen. De tektonische instabiliteit van de regio, die lang onderschat werd, zou een ondergewaardeerd gevaar kunnen vormen.
Bovendien dwingen de bevindingen tot een herevaluatie van andere zogenaamde ‘mislukte kloven’ over de hele wereld. Als de Suez-kloof niet echt is gestopt, kunnen andere regio’s die als inactief worden bestempeld, nog steeds verborgen tektonische krachten herbergen.
Het voortbestaan van tektonische krachten
De hoofdauteur van het onderzoek, David Fernández-Blanco, benadrukt dat verschuivingen van de plaatgrenzen niet noodzakelijkerwijs een einde maken aan de splitsing. De krachten die deze processen aansturen zijn complexer en persistenter dan eenvoudige plaatbewegingen suggereren. Zelfs toen de tektonische actie richting de Dode Zee verschoof, bleef de Golf van Suez zich uitstrekken, zij het in een verminderd tempo.
Dit onderzoek onderstreept het dynamische karakter van de tektonische systemen op aarde. De korst van de planeet valt niet alleen uiteen of wordt stabiel; het is in een constante staat van aanpassing, met langzame, aanhoudende bewegingen die landschappen gedurende miljoenen jaren vormgeven.
De Golf van Suez herinnert ons er duidelijk aan dat zelfs ogenschijnlijk inactieve geologische kenmerken verborgen krachten kunnen herbergen, wat ons begrip van het steeds evoluerende aardoppervlak op de proef stelt.
